Santorini Volkanının Külleri Anadolu’da Ne Anlatıyor? İKÇÜ’den Bilim ve Belgeselin Buluştuğu Özgün Çalışma

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ), geçmişin büyük doğa olaylarını hem bilimsel hem görsel bir dille anlatan özgün bir projeye imza atıyor. Coğrafya Bölüm Başkanı Prof. Dr. Serdar Vardar ile Medya ve İletişim Bölümü Başkanı Prof. Dr. Cenk Demirkıran öncülüğünde yürütülen Santorini Volkanik Patlaması ve Anadolu’daki İzleri belgesel projesi, 2025 yılı boyunca disiplinlerarası bir yaklaşımla sürdürülüyor.

M.Ö. 1600 civarında gerçekleştiği tahmin edilen Santorini (Thera) volkanik patlaması, yalnızca Ege dünyasını değil, tüm Doğu Akdeniz’i etkileyen tarihsel bir doğa olayı olarak kabul ediliyor. Bu patlamanın atmosfere yaydığı dev kül bulutları, rüzgârların taşıyıcı gücüyle Anadolu’ya kadar ulaştı. İKÇÜ Paleocoğrafya Ekibi’nin yürüttüğü saha çalışmaları, bu küllerin Anadolu'daki yayılım alanlarını mikroskobik düzeyde ortaya koyarak, coğrafik ve arkeolojik anlamda son derece değerli veriler sunuyor.

Projenin bilimsel boyutu, sadece kül tabakalarının dağılımını haritalamakla sınırlı değil. Aynı zamanda bu volkanik olayın, o dönemin toplumsal yapıları üzerindeki etkileri; yerleşimlerin değişimi, tarımsal faaliyetlerin duraksaması ve mitolojik anlatıların dönüşümü gibi kültürel sonuçları da ele alınıyor. Böylece doğa bilimleri ile sosyal bilimlerin iç içe geçtiği bir analiz çerçevesi oluşturuluyor.

Belgesel, İKÇÜ Medya Merkezi destekli güçlü prodüksiyon altyapısıyla izleyicilere sadece bilgi değil, görsel bir deneyim de sunuyor. Modern çekim teknikleri, harita animasyonları, arkeolojik modellemeler ve uzman röportajlarıyla zenginleştirilen yapım; hem akademik çevrelerin hem de geniş izleyici kitlesinin dikkatini çekmeyi hedefliyor.

Yakın zamanda ulusal ve uluslararası medya organlarında yer bulmaya başlayan proje, aynı zamanda Anadolu’nun derin geçmişine ışık tutacak verileri gelecek kuşaklara ulaştırma misyonunu taşıyor. 2026 yılı içerisinde yayımlanması planlanan belgesel, doğa olaylarının tarihsel hafızadaki yeri üzerine düşünenler için benzersiz bir kaynak niteliği taşıyacak.

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde büyük bir özveri gösteren ve bütün imkanlarıyla belgesel çalışmasına emek harcayan İKÇÜ Medya ve İletişim Bölüm Başkanı Prof. Dr. Cenk Demirkıran'a teşekkür ederiz.